Suszenie i kąpanie

Po nadaniu twarożkom ich przyszłego kształtu układano twarożki na gonty – cienkie, niestrugane deski o wymiarach ok. 130 x 25 i grubości ok. 2 cm. Wymiar gontów dostosowany był do potrzeb suszarni i dopiero produkcja maszynowa wprowadziła wymiary ujednolicone. Niestrugane gonty zapobiegały ślizganiu twarożków. Kiedyś twarożki suszono na dworze na słońcu. Wymiar gontów zwykle umożliwiał umieszczenie kopy twarożków, jednak stosowano też gonty przeznaczone na pół kopy.

Gonty z twarożkami układane były na prostych półkach mocowanych do ściany albo póżniej w produkcji fabrycznej w ruchomych stojakach. Podczas suszenia gonty w stojakach zmieniały swoją pozycję - górne dawano na dół i dolne do góry w celu równomiernego suszenia całej partii.

Dawne stojaki do gontów
Suszarnie komorowe
Gonty do układania
Suszenie na słońcu na dworze

Suszenie rozpoczynało w niskiej temperaturze i dosuszanie w temperaturze 30 - 35 stopni Celsjusza w ciągu od 1 do 2 dni. W wyniku bardzo szybkiego suszenia powstawały twarożki twarde, kruche i bez wymaganego koloru (sinawe, czarniawe). Niedosuszone twarożki natomiast topniały.

Poprawnie zasuszone twarożki kąpane były w słonej wodzie albo w serwatce po słodkich serach, w wannie, balii albo podobnym naczyniu, do którego twarożki zgarniano ręcznie bezpośrednio z gontów (w produkcji fabrycznej za pomocą struny stalowej albo zgarniacza). W zbiorniku twarożki mieszane były ręką i następnie wzajemnie oddzielone. W produkcji fabrycznej stosowano duże myjki z walcem obrotowym.

Po myciu twarożki wrzucane były luzem do skrzyń - kisten.

Skrzynie do ociekania twarożków
Pralka do twarożków w produkcji fabrycznej
Mycie twarożków
Pralka do twarożków